Cała nadzieja w deszczu. Jezioro w Szczecinku odżywa po każdym opadzie [zdjęcia]

Ciekawej obserwacji dokonał Radosław Wąs, dyrektor Centrum Edukacji Ekologicznej i Rewitalizacji Jezior w Szczecinku, który w odstępie kilku tygodni sfotografował ten sam fragment jeziora Trzesiecko na wysokości muszli koncertowej w parku. Na zdjęciu z końca stycznia widać bardzo niski poziom wody, niemal odsłonięte jest dno przy samym nabrzeżu. Drugie ujęcie pokazuje, że w Trzesiecku lustro wody podniosło się jakieś 25 centymetrów.

- To demonstruje, jak dla poziomu wody w jeziorach ważne są opady atmosferyczne, a szczególnie opady śniegu zimą –

Radosław Wąs tłumaczy, że oba ujęcia dzieli nie tylko kilka tygodni, ale dość mokry koniec lutego, a szczególnie śnieżny i deszczowy marzec. To – czyli dość wysoki poziom wody w jeziorze – zdarza się niestety coraz rzadziej, co obrazuje zresztą podobne zdjęcie ze stycznia 2022 roku: wtedy także wody było niewiele. - Zdjęcia pokazują problem, z którym będziemy mieli do czynienia coraz częściej, w przypadku coraz krótszych, bezśnieżnych zim i ich wpływu na bilans wodny w przyrodzie – dodaje szef CEEiRJ.

Centrum od lat obserwuje wahania poziomu wód w szczecineckim jeziorze, bywa z tym różnie w zależności od sumy opadów, ale generalnie z roku tendencja jest spadkowa. Wystarczy popatrzyć na ślady na nabrzeżach i pomostach, gdzie kiedyś sięgała woda, a gdzie teraz. Różnice sięgają kilkudziesięciu centymetrów, a to naprawdę dużo.
Trzesiecko nie jest dużym jeziorem (około 295 ha, oficjalnie zawiera nieco ponad 16 tysięcy milionów metrów sześć. wody), ale oczywiście nie funkcjonuje w próżni. Poziom wody w nim zależy od tego co spłynie ze zlewni jeziora. Akwen zaś zasila sześć cieków wodnych z największym Kanałem Radackim, Mulistym Strumieniem i Lipowym Potokiem. Wszystkie one z roku na rok odprowadzają coraz mniej wody, bywa, że jesienią i zimą, gdy opadów jest najmniej, po prostu zamierają.

Z Trzesiecka zaś wypływa spora rzeczka Nizica, popularnie zwana Niezdobną, która wpada z kolei do Wielimia. Przepływ wody na niej reguluje jaz u wylotu z jeziora Trzesieckiego. Można go oczywiście zamknąć (jaz jest w gestii Wód Polskich) i spiętrzyć wodę w Trzesiecku, ale to odbije się na poziomie wody w Wielimu, z którego z kolei wypływa Gwda…

Sytuację pod dawna pogarszają zmiany klimatyczne. Suma rocznych opadów jest mniej więcej ta sama, ale zmienia się ich charakter. W lecie mamy gwałtowne, nawalne opady, które szybko się pojawiają, spływają i nie zmieniają na długo sytuacji hydrologicznej, która w naszym regionie jest fatalna. W październiku hydrologowie zamykają rok hydrologiczny i dokonują obliczeń bilansu opad – parowanie za ostatnie 12 miesięcy. Pojezierze Drawskie, mimo ilości jezior, świeci się na tej mapie na czerwono, sytuacja jest najgorsza w Polsce. Mówiąc obrazowo – z naszego terenu odparowuje więcej wody niż spadnie deszczu i śniegu, tej wody nie jesteśmy w stanie zatrzymać na dłużej w licznych zbiornikach, co z czasem odbija się na poziomie wód gruntowych i lustra wody w jeziorach.

Są opinie, że właśnie piętrzenie jezior pogłębia problem, bo zwiększa parowanie wody i sprawia, że w niżej położonych zbiornikach jest coraz więcej wody. I że źródło kłopotu tkwi w braku wody w zlewniach. Widać to jak na dłoni np. w jeziorze Spore, gdzie linia brzegowa w ciągu może dekady przesunęła się o kilka metrów – wyznacza ją dziś linia drzew, kiedyś rosnących nad samą wodą, dziś w sporej od niej odległości.