Ranking zamożności samorządów. Jak wypadły nasze?

Pismo samorządu terytorialnego „Wspólnota” już po raz kolejny opublikowało raport zamożności polskich gmin i powiatów. Kolejność ustalono układając listę według dochodów samorządów na głowę mieszkańca. Uwzględniono przy tym tylko dochody bieżące i subwencje rządowe m.in. na utrzymanie szkół.

Nie ma w tym zestawieniu dotacji, głównie unijnych, ale i rządowych, które dają duży skok dochodów, ale zwykle jednorazowy. - W okresie intensywnego korzystania z funduszy unijnych dotacje mają chwilowy, ale silny wpływ na wielkość dochodów – podsumowują autorzy rankingu za rok 2019. - Wpływ wielkiej dotacji inwestycyjnej potrafi wywindować samorząd bardzo wysoko w rankingu. Jest to jednak awans chwilowy i niemający związku z trwałym wzrostem zamożności budżetu.

No dobrze, ale do rzeczy. Jak w tym towarzystwie wypadają samorządy naszego regionu? Na czele miast powiatowych są Polkowice z dochodem 7072 zł na mieszkańca.

Szczecinek – największe miasto południa województwa zachodniopomorskiego – jest daleko, bo aż na 176. miejscu z dochodami na głowę 3085 zł. Dodajmy, że na całej liście jest 268 polskich miast powiatowych.
Nieco wyżej (160. miejsce) zajmuje Świdwin z 3141 zł, a stosunkowo wysoko uplasowało się Drawsko Pomorskie (45. miejsce, 3754 zł).

Te dane pokazują też, że suche liczby i statystyka nie powiedzą całej prawdy – różnice w dochodach na kolejnych pozycjach nie są duże, a mieszkańców Szczecinka jest więcej niż Drawska i Świdwina razem wziętych. Siłą rzeczy proporcjonalnie wydają one (i dostają w rządowe subwencji) więcej m.in. na oświatę (zwłaszcza, że Drawsko to gmina miejsko-wiejska) czy administrację. Trudno więc powiedzieć, że Szczecinek jest biedniejszy niż te miasta. Wydaje się, że bardziej miarodajny byłby wskaźnik udziału gminy w podatku dochodowym w przeliczeniu na głowę mieszkańca. I wydatków inwestycyjnych, także w przeliczeniu na mieszkańca.

Prawidłowość tę jeszcze lepiej widać w raporcie o stanie powiatu szczecineckiego Są tam dane o budżetach samorządów powiatu. Największy – co zrozumiałe – budżet ma miasto Szczecinek, w którym mieszka połowa mieszkańców powiatu. Tu też działa większość (5112 z 8035 firm zarejestrowanych w powiecie).
W zeszłym roku budżet Szczecinka wyniósł 177,8 miliona złotych. Ale już w przeliczeniu na głowę mieszkańca miasto wcale nie jest na pierwszym miejscu: to bowiem około 4,7 tysiąca zł. Bardzo zbliżonymi kwotami dysponowały Grzmiąca, gmina wiejska Szczecinek i Barwice. Liderami w tym zestawieniu są Biały Bór (6,1 tys. zł na głowę) i Borne Sulinowo (5,5 tys. zł).

Jak złudne są statystyki niech świadczy fakt, że Grzmiąca (w zeszłym roku miała budżet w wysokości 22,9 mln zł) realizuje program naprawczy gminnych finansów, a Biały Bór (31,4 mln zł) niedawno takowy program zakończył.

Trochę to dziwne, że spece od samorządu nie widzą takich niuansów, tak samo jak to, że biedniejsze gminy dostają większą subwencję wyrównawczą czy na utrzymanie szkół w terenach wiejskich. To tak jakby biedniejszy skorzystał z pomocy i stał się bogatszy od zamożniejszego sąsiada. No cóż, na każdy ranking można spojrzeć dwojako.

A co z powiatami? Na pierwszym miejscu… powiat człuchowski z dochodem 1550 zł na głowę mieszkańców. Powiat szczecinecki jest wysoko, bo na 11. miejscu (1157 zł). Bywało lepiej (6. lokata w 2010 roku), ale i gorzej (19. miejsce w roku 2018).

Ale jeszcze wyżej uplasowały się powiat drawski (5. miejsce w kraju z 1237 zł dochodu na osobę) i świdwiński (6. miejsce, 1231 zł). Szczególnie dla powiatu drawskiego to wielki skok, bo rok wcześniej był 12, a dekadę wcześniej… 54.