W matni przepisów. Dramatyczna sytuacja mieszkanki Szczecinka [zdjęcia]

O pomoc poprosiła nas pani Iwona ze Szczecinka (nazwisko do wiadomości redakcji) przestraszona możliwością utraty świadczenia opiekuńczego. – Jestem inwalidką I grupy i opiekę nade mną sprawował mój mąż, który otrzymał świadczenie pielęgnacyjne – nasza rozmówczyni mówi, że 1971 złotych tego świadczenia to ich podstawowe źródło utrzymania.

Sęk w tym, że mąż pani Iwony sam poważnie się rozchorował i nie jest w stanie już opieki nad nią sprawować. – Chcąc być w porządku i załatwić wszystko zgodnie z prawem, zgłosiłam ten fakt do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szczecinku z wnioskiem, aby opiekę nade mną sprawował teraz syn, który mieszka z nami – opowiada mieszkanka Szczecinka.

Sprawa wydaje się dość oczywista i do załatwienia. – Wiem jednak, jakie są procedury w szczecineckim MOPS-ie i obawiam się, że otrzymam decyzję odmowną – pani Iwona twierdzi, że Ośrodek ma z klucza odrzucać wnioski o przyznanie świadczenia opiekuńczego. – Odwołujemy się wówczas do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, które opierając się na wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który uznał, że 24-godzinna opieka nad osobą chorą jest traktowana jako praca, uchyla decyzję MOPS i przyznaje świadczenie. Tak było np. w wypadku świadczenia dla mojego męża.

Pani Iwona twierdzi, że cała procedura (wydanie decyzji, odwołanie i jego rozpatrzenie) zajmuje dwa, może nawet trzy miesiące. – W tym czasie pozostaniemy bez środków do życia – nasza rozmówczyni dodaje, że same leki kosztują ją 700-800 zł miesięcznie, a prąd w granicach 500 zł miesięcznie. A trzeba jeszcze coś zjeść, opłacić inne rachunki. – Z uwagi na świadczenie dla męża nie przysługuje nam żaden zasiłek okresowy, podanie o nie można złożyć dopiero miesiąc po utraceniu dochodu – mówi i prosi za naszym pośrednictwem, aby MOPS nie odrzucał jej wniosku o świadczenie opiekuńcze dla syna, bo znajdą się w dramatycznej sytuacji bytowej.

W szczecineckim MOPS-ie poinformowano nas, że rzeczywiście tak na dziś wygląda stan faktyczno-prawny: ośrodek w wypadkach starań o świadczenie opiekuńcze wydaje decyzję odmowną. Rzecz rozbija się o zapis ustawy, który mówi, że świadczenie nie przysługuje w wypadku, gdy niepełnosprawność powstała nie później niż do ukończenia 25. roku życia. – Przepis ten w roku 2014 został uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niekonstytucyjny, do dziś jednak znajduje się w ustawie i nas obowiązuje – słyszymy w Ośrodku, gdzie przyznają wprost, że muszą więc wydawać decyzje odmowne nawet w oczywistych przypadkach, gdy wiadomo, że świadczenie przysługuje.

Sprawy trafiają więc do SKO, a to – w oparciu o wyrok TK – świadczenia przyznaje. I taka procedura dotyczy wszystkich. MOPS Szczecinek interweniował w tej sprawie w Ministerstwie Rodziny i otrzymał odpowiedź, że ustawa zostanie znowelizowana w myśl aktualnego orzecznictwa. Ma to się stać do… roku 2024.

Śladem publikacji

Po naszym artykule głos zabrał Damian Skórka, prezes Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Koszalinie: - Nie mogę się zgodzić, że stwierdzeniem MOPS Szczecinek, i nie tylko tego ośrodka, że stan prawny uniemożliwia przyznanie świadczenia opiekuńczego w opisanych sytuacjach, gdy niepełnosprawność powstała w wieku dorosłym – mówi i dodaje, że nie ma prostego przełożenia i „automatu”, aby odmownie rozpatrywać wnioski zainteresowanych. Oczywiście, o ile spełniają one inne ustawowe warunki (wiek uzyskania niepełnosprawności, jest stopień czy fakt, że opiekun nie może pracować zawodowo).

Prezes SKO przypomina, że wspomniany w artykule wyrok TK ma już 7 lat i międzyczasie pojawiło się jednolite orzecznictwo wojewódzkich i naczelnego sądów administracyjnych, że wiek powstania niepełnosprawności nie może być kryterium przyznania lub nie świadczenia. – Stanowisko te podziela m.in. Prokuratura Regionalna w Szczecinie, która włącza się w postępowania administracyjne – dodaje Damian Skórka.

Wyjaśnia także, że są ośrodki pomocy społecznej – takie jak Szczecinek – które wydają decyzje odmowne, ale są i gminy w naszym regionie, gdzie tamtejsze ops-y już w pierwszej instancji przyznają świadczenia opiekuńcze opiekunom osób niepełnosprawnych.