Ulica Bohaterów Warszawy w Szczecinku. Tak zmieniała się przez wieki [zdjęcia]

Zaczyna się na szczecineckim placu Wolności – dawnym rynku przed ratuszem i kończy tuż za sądem. Kilkaset metrów historii Szczecinka. To bowiem rówieśnik miasta, uwieczniony już na najstarszych planach Szczecinka.

Tu przez stulecia koncentrowało się życie jego mieszkańców, była to bowiem główna arteria komunikacyjna i handlowa. Gdy tylko zaczęto nadawać ulicom nazwy, nazwano ją Królewską (niem. Königstrasse). Wraz z ówczesną ulicą Pruską (dziś Władysława Bartoszewskiego) tworzyła główną oś miasta.

Oś – dodajmy od razu – nader krótką. W początkach swego istnienia, aż przynajmniej do początków wieku XVIII, zabudowa Szczecinka zaczynała się (lub kończyła, zależy, z której strony spojrzeć) Bramą Pruską w rejonie dzisiejszego skrzyżowana Bartoszewskiego i Wyszyńskiego i kończyła Bramą Białogardzką w miejscu, gdzie ówczesna Królewska dobiegała do ulicy Podwale. Cała ludność mieściła się więc na niewielkim obszarze wytyczonym wałem ziemnym zastępującym mury miejskie. Od południa ograniczonym zamkiem, od północy obwarowania urywały się mniej więcej na wysokości dzisiejszej ulicy Jana Pawła II.

Z czasem oczywiście zabudowania wylały się poza wały miejskie, a one same zniknęły. Ulice zaś uległy naturalnemu wydłużeniu, z czasem z licznymi odnogami. Układ głównych ulic Szczecinka pozostał jednak niezmieniony do dziś, jest zresztą chroniony przez konserwatora zabytków.

Pamiątką po początkach istnienia Szczecinka był odkryte pod koniec lat 90. XX podczas prac ziemnych wieku drewniane bele pod powierzchnią ulicy Bohaterów Warszawy (na wysokości galerii Hosso). Była to dobrze zachowana nawierzchnia ulicy Królewskiej, zapewne z XVI, może XVII wieku. Miasto położone między dwoma jeziorami było wówczas regularnie zalewane wodą, więc bele umożliwiały się poruszanie się bez ryzyka utonięcia w błocie.

Tuż obok przez wieki działał kościół św. Mikołaja. Kilka razy przebudowywany, ostatecznie zburzony na początku wieku XX. Ocalała jedynie XVI-wieczna wieża. Przy świątyni (dziś stoi tu galeria handlowa Hosso) długo dział także cmentarz, a ludzkie szczątki – mimo ekshumacji przeprowadzanych jeszcze przez Niemców – odnajdywane były praktycznie przy każdych robotach ziemnych w tym rejonie.

Wróćmy zatem na ówczesną ulicę Królewską. Nazwę taką nosiła do końca niemieckiego rozdział historii Szczecinka. Zmieniała się wraz z nią – w miejsce parterowych domów pojawiały się z czasem coraz bardziej okazałe kamienice. Tu ulokowała się główna poczta, rezydencje co ważniejszych mieszczan, czy hotel Keuna (dawny Pomorski, dziś sklep).

Większość z pochodzących już z XIX stulecia kamienic ocalała nadając obecnej ulicy Bohaterów Warszawy szczególny klimat. Ostatnie większe przeobrażenie ulica przeszła już w czasach Polski Ludowej, gdy zniknęła część zabudowy od Podwala do poczty. Stanął tam dom handlowy, popularny „blaszak”, przebudowany niedawno w galerię handlową Aria. To wspomnieć trzeba, że zaraz po wojnie ulicy patronował Stalin, ale wkrótce po jego śmierci trakt przemianowano na Bohaterów Warszawy.

Naprzeciwko Arii kilka lat potem zniknęło obskurne targowisko zwane Manhttanem wraz z sfatygowaną kamieniczką. Dziś jest tu kolejna galeria handlowa i hotel.

Jeszcze do końca ubiegłego stulecia ulicą Bohaterów Warszawy była udostępniona do ruchu kołowego. Zdecydowano się ją jednak – tak samo, jak w latach 70. z ówczesna ulicą 9 Maja (dziś Bartoszewskiego) zamienić ją w pieszy deptak. Wyszło jej to – i miastu - na dobre, dziś ulica dla aut jest zamknięta aż do wysokości ulicy Kisielewskiego.